Những Quy Tắc Cần “Nằm Lòng” Khi Lùi Thì Trong Câu Tường Thuật

Lùi thì trong câu tường thuật là quy tắc thay đổi thì của động từ khi chuyển từ câu trực tiếp sang câu gián tiếp, nhằm phù hợp với ngữ cảnh và thời điểm tường thuật. Khi động từ tường thuật (reporting verb) ở thì quá khứ, thì của động từ trong mệnh đề tường thuật thường lùi một bậc so với câu nói gốc. Thông thường câu tường thuật được dùng khi mình muốn nhắc lại lời nói hay câu nói của ai đó. 

Ví dụ 1: Câu trực tiếp: "I am happy," she said.

Ví dụ 2: Câu tường thuật: She said that she was happy.

Trong câu trên, "am" (hiện tại đơn) được lùi về "was" (quá khứ đơn).

Tuy nhiên, không phải lúc nào cũng cần lùi thì. Nếu câu gốc diễn tả một sự thật hiển nhiên hoặc hành động vẫn đúng ở hiện tại, thì có thể giữ nguyên:

Câu trực tiếp: "The earth revolves around the sun," he said.

Câu tường thuật: He said that the earth revolves around the sun.
 

Khi chuyển từ câu trực tiếp sang câu tường thuật, chúng ta thường phải điều chỉnh thì của động từ để phản ánh đúng mốc thời gian. Đây là một trong những quy tắc ngữ pháp quan trọng giúp câu văn mạch lạc và chính xác hơn. Vậy lùi thì trong câu tường thuật được áp dụng như thế nào? Cùng BrightCHAMPS khám phá quy tắc lùi thì cho câu tường thuật:

• Quy Tắc Lùi Thì Trong Câu Tường Thuật

Nếu động từ tường thuật (reporting verb) ở thì quá khứ (như said, told, asked), thì của động từ chính trong câu cũng phải lùi một bậc so với câu trực tiếp. Dưới đây là bảng lùi thì trong câu tường thuật phổ biến:

• Cách Sử Dụng Đúng Lùi Thì Trong Câu Tường Thuật

Lùi thì khi động từ tường thuật ở thì quá khứ

Ví dụ 3: She said, "I like coffee." → She said that she liked coffee.

Ví dụ 4: He told me, "I am working late tonight." → He told me that he was working late that night.

Lưu ý: Không cần lùi thì khi động từ tường thuật ở thì hiện tại hoặc câu diễn tả sự thật hiển nhiên.

Ví dụ 5: He says, "I love traveling." → He says that he loves traveling. (Vì "says" ở hiện tại, thì trong mệnh đề giữ nguyên.)

Ví dụ 6: She said, "The sun rises in the east." → She said that the sun rises in the east. (Vì đây là sự thật hiển nhiên.)

Lùi thì trong câu hỏi tường thuật

Khi chuyển câu hỏi sang câu tường thuật, cần phải đảo lại cấu trúc câu thành dạng khẳng định.

Ví dụ 7:  "Where do you live?" she asked me. → She asked me where I lived.

Ví dụ 8: "Did you finish your homework?" the teacher asked. → The teacher asked if I had finished my homework.
 

Quy tắc lùi thì trong câu tường thuật là một trong những phần quan trọng của ngữ pháp tiếng Anh, giúp chuyển đổi câu trực tiếp thành câu gián tiếp một cách tự nhiên và chính xác. Để áp dụng đúng, bạn cần nắm vững các cấu trúc tiêu chuẩn và cách sử dụng trong từng ngữ cảnh.

Các Cấu Trúc Câu Tiêu Chuẩn Dùng Với Chủ Đề

Khi tường thuật lại lời nói của ai đó, cấu trúc cơ bản thường là:

Ví dụ 9: She said, "I am tired." → She said that she was tired.

Ví dụ 10: He told me, "I will help you." → He told me that he would help me.

Lưu ý:

Dùng "said" khi không đề cập đến đối tượng cụ thể (He said that...).

Dùng "told" khi có đối tượng nhận lời nói (He told me that...).

• Các Biến Thể Trong Cấu Trúc Trên Các Ngữ Cảnh Khác Nhau

Câu tường thuật với câu hỏi

Với câu hỏi yes/no, dùng if/whether và đổi lại cấu trúc thành câu trần thuật:

Ví dụ 11: She asked, "Do you like coffee?" → She asked if I liked coffee.

Ví dụ 12: He asked, "Did you finish your work?" → He asked whether I had finished my work.

Với câu hỏi wh- (what, when, where, why, how…), giữ nguyên từ hỏi nhưng đảo lại trật tự câu:

Ví dụ 13: She asked, "Where are you going?" → She asked where I was going.

Ví dụ 14: He asked, "How do you study English?" → He asked how I studied English.

• Câu tường thuật với mệnh lệnh và yêu cầu

Khi tường thuật mệnh lệnh, ta dùng told/asked + (O) + to V:

Ví dụ 15: The teacher said, "Close the door." → The teacher told me to close the door.

Ví dụ 16: She said, "Please be quiet." → She asked me to be quiet.

Với câu cấm đoán, dùng not to V:

He said, "Don't touch the phone!" → He told me not to touch the phone.
 

Dưới đây là phần chú thích quan trọng, giải thích ngắn gọn các định nghĩa và khái niệm về "lùi thì trong câu tường thuật" đã đề cập trong bài viết: